Jakie są rodzaje rymów?

Jakie wyróżniamy rodzaje rymów?

Rodzaje rymów

Podział ze względu na przestrzeń akcentującą:

* męskie (oksytoniczne) – oparte na akcencie oksytonicznym, właściwe wierszowi sylabotonicznemu, jak "zew – krew"
* żeńskie (paroksytoniczne) – posługujące się akcentem paroksytonicznym, nieodłączne od wiersza sylabicznego, np. "woda – uroda"
* daktyliczne (proparoksytoniczne) – w języku polskim rzadkie, związane z akcentem proparoksytonicznym: "zakochać się – rozszlochać się", "metafízyka - rýzyka"

* bogate – charakteryzują się nagromadzeniem współbrzmień spółgłoskowych, np. „piąstkom – cząstkom”,
* ubogie – nie posiadają wielu współbrzmień, np. „te – swe, mi – śni”,
* głębokie (pogłębione) – obszar współdźwięczności wychodzi poza granice ustalone przez miejsce akcentowanej samogłoski; są równocześnie rymami bogatymi, np. „łabędzie – tak będzie”,

* dokładne (pełne, ścisłe) – utrzymują pełną identyczność głoskową na obszarze współdźwięczności,
* niedokładne (przybliżone) – nie operują identycznością głosek w obrębie obszarów rymowych, np. „domy – mody”,

* składane – ich przestrzeń rozciąga się poza granice pojedynczego wyrazu, np. „do dna – chłodna”,
* łamane – tworzą ekscentryczny efekt intonacyjno–semantyczny, są stylistycznie sfunkcjonalizowane (vide: "Gdy się człowiek robi starszy" Tadeusza Boya-Żeleńskiego),

* przygodne – pojawiają się sporadycznie, np. „tyleż tędy co wszędy”,

* gramatyczne – utworzone z wyrazów, których współbrzmienie wynika z identyczności końcówek gramatycznych, np. „spotkałem – uściskałem”,
* niegramatyczne – utworzone z wyrazów należących do różnych kategorii gramatycznych, np. „świat cały – bez chwały”,

* banalne (oklepane, częstochowskie) – utworzone z wyrazów często zestawianych ze sobą w pozycjach rymowych, tworzą ciąg wyeksploatowanych skojarzeń, np. „dal – żal”,"ojczyzna - blizna", "kochać - szlochać",
* rzadkie (wyszukane, trudne) – przeciwieństwo rymów banalnych, charakteryzują się niezwykłością doboru wyrazów,
* egzotyczne – wprowadzają słowa obce, np. „trytonów – pantalonów”,

* homonimiczne – powtarzanie tych samych wyrazów, np. „stokroć – stokroć”,
* kalamburowe – ujawniają dwuznaczność wyrazów i więzi znaczeniowe, np. „bogiń – albo giń”,

* asonans – rym oparty na identyczności samogłoskowej, np. „plama – trawa”,
* konsonans – rym oparty na identyczności spółgłoskowej, np. „gong – gang”.

Rodzaje układów rymów

Podział ze względu na miejsce rymów w wierszu:

* końcowe – w zakończeniu wersu
* początkowe (inicjalne)

* wewnętrzne – obejmujące wyrazy wewnątrz jednego wersu
* zewnętrzne – obejmujące wyrazy zewnętrzne jednego wersu

* parzyste (sąsiadujące) – dwa kolejne wersy mają tzw. układ AABB
* krzyżowe (przeplatane): np. w pierwszym i w trzecim wersie – układ ABAB
* okalające – układ ABBA
* monorymy – układ AAAA


http://pl.wikipedia.org/wiki/Rym

Zmieniono: 17 marca 2011, 09:53