Jakim szkieletem dysponują ssaki?

Jakim szkieletem dysponują ssaki?

SZKIELET SSAKÓW
- dorosłe ssaki posiadają prawie całkowicie skostniały szkielet.

1. szkielet osiowy

a. czaszka budową podobna a do czaszki gadów (z charakterystyczną redukcją liczby elementów)

- wszystkie kości czaszki połączone mocno szwami (wyjątek kość żuchwowa i kostki słuchowe)

- duża mózgoczaszka – silny rozwój mózgowia

- na kości potylicznej znajdują się dwa kłykcie potyliczne

- w jamie ucha środkowego, w kości skroniowej znajdują się trzy kostki słuchowe

- mocna żuchwa zbudowana z kości żuchwowej, tworzy w tylnej części staw żuchwowo – skroniowy, szczęka górna składa się z kości szczękowej i przedszczękowej; w żuchwie i szczęce górnej składają się zębodoły; na szczękach i w dole skroniowym znajdują się zaczepy silnych mięśni żujących

- wtórne podniebienie kostne – oddziela jamę gębową od nosowej i umożliwia oddychanie podczas żucia pokarmu

- nozdrza zewnętrzne przesunięte są do przodu a wewnętrzne do tyły (dobry węch)



b. kręgosłup i klatka piersiowa

- odcinek piersiowy – kręgi odcinka piersiowego zestawione stawowo z żebrami

- odcinek lędźwiowy – kręgi przypominają kręgi piersiowe, ale pozbawione są żeber

- odcinek krzyżowy – kręgi zrastają się w kość krzyżową (podpora dla kończyn tylnych)

- odcinek ogonowy – tworzy go zmienna liczba kręgów; u niektórych gatunków ulega redukcji

- ograniczenie ruchomości kręgosłupa – wykształcenie kręgów płaskich

- rozwinięcie pomiędzy trzonami chrzęstnych dysków międzykręgowych

- zanik struny grzbietowej już podczas embriogenezy

- jedyną pozostałością po występowaniu struny grzbietowej są tzw. jądra galaretowate

2. szkielet obręczy i kończyn

a. obręcz barkowa i kończyny przednie

- redukcja liczby elementów; brak kości kruczych

- w podstawowym ustawieniu kończyn przednich (pozycja nawrotna) kości przedramienia ulegają skrzyżowaniu, a grzbiet dłoni ustawiony jest do przodu

- u prymitywnych ssaków istniała możliwość odwracania przedramienia do pozycji odwrotnej (kości przedramienia nie są skrzyżowane, a kość promieniowa i kciuk zajmują położenie wewnętrzne – dłoń nadal skierowana do przodu) – cecha zachowana u torbaczy, owadożernych i naczelnych

b. obręcz miednicowa i kończyny tylne

- miednica zbudowana z trzech dużych kości

- mocna kość udowa z główką wchodzącą w panewkę stawu biodrowego

- kość piszczelowa silniej rozwinięta od strzałkowej (u kopytnych zrośnięte)

c. modyfikacje końcowych odcinków kończyn

- kończyny stopochodne – cała stopa przylega do podłoża (niedźwiedziowate, człowiek)

- kończyny półstopochodne – uniesienie śródstopia – łasicowate

- kończyny palcochodne – u zwierząt szybko biegających

- kończyny skrajnie palcochodne – (kopytochodne) stopa opiera się o podłoże tylko na końcach części palców.