przepowiednia Malachiasza

jaka jest treść przepowiedni Malachiasza

[1] Ex castro tiberis



[164]


Z zamku tybrzańskiego
Aluzja do miejsca urodzenia pp. Celestyna II: Citt? di Castello, w Umbrii, nad górnym biegiem Tybru.
Oznajmienie (uzup. np. Descendit ex...); "tybrzańskiego" bo gen. poss. = castrum tiberinum.


[2] Inimicus expulsus



[165]


Wróg wygnany
Aluzja do nazwiska (Caccianemici) pp. Lucjusza II.
Zawiadomienie mianownikowe.


[3] Ex magnitudine montis



[166]


Z wielkości góry
Aluzja do miejsca narodzin (Montemagno) pp. bł. Eugeniusza III.
Oznajmienie (uzup. np. Ex... nomen derivat).


[4] Abbas suburranus



[167]


Opat suburrański
Aluzja do miejsca urodzenia pp. Anastazego IV, którym była dzielnica Rzymu, Suburra.
Zawiadomienie mianownikowe.


[5] De rure albo



[168]


Ze wsi białej pochodzący
Aluzja do pochodzenia pp. Hadriana IV. Był Anglikiem (mieszkańcem wyspy o białych brzegach ? Albionu), urodzonym w pobliżu opactwa Saint Albans i Kardynałem-Biskupem Albano.
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Homo de...), bo uzup. o czasownik wykluczone przez obecność de, zbędnego w składni imion miast, którą ma także rus (np. "ze wsi idę" = rure eo); "pochodzący" bo de z abl. wyraża pochodzenie: homo de rure = homo rure natus (abl. originis); rus zn. także "posiadłość", "okolica wiejska".


[6] Ex tetro carcere



[169]


Ze wstrętnego lochu
Aluzja do tytułu kardynalskiego antypp. Wiktora IV związanego z kościołem zbudowanym w miejscu rzymskiego więzienia zbud. przez Ankusa Marcjusza i rozbud. (m.in. o ponury loch) przez Serwiusza Tuliusza, w średniow. znanego jako Carcer Mamertinus.
Oznajmienie (uzup. np. Cui ex... titulus est).


[7] Via transtiberina



[169]


Droga zatybrzańska
Aluzja do tytułu kardynalskiego antypp. Paschalisa III związanego z kościołem św. Marii na Zatybrzu.
Zawiadomienie mianownikowe.


[8] De Pannonia Tusciae



[169]


Z Węgier w Tuscii
Wskazanie na kraj pochodzenia antypp. Kaliksta III oraz wskazanie na Tuscię, krainę w pn. Lazio, należącą niegdyś do państwa Etrusków, której centrum było Tusculum. W tym mieście antypp. Kalikst podporządkował się pp. Aleksandrowi III w 1178 r. Kolejnego po Kalikście antypp., Innocentego III, tekst Malachiasza pomija.
Oznajmienie (uzup. np. De Pannonia venit, Tusciae se dedit); "w Tuscii" bo składnia imion miast (krain) dla tzw. singularia tantum 1 i 2 dekl. (np. Tuscia, Roma) wykorzystuje dat. bez przyimków gdy odp. na pyt. "gdzie?".


[9] Ex ansere custode



[169]


Ze straży gęsi
Aluzja do nazwiska rodowego pp. Aleksandra III, o którym w XVI w. bez wątpliwości sądzono, że brzmiało "Paparona" (wł. paparo = gąsior), podczas gdy było to o wiele później przyjęte nazwisko rodu Bandinellich, do których należał pp. Aluzja połączona z przekonaniem, że ów stary ród "gąsiorowskich" sięga obrońców wzgórza kapitolińskiego, których przed atakiem Gallów pod wodzą Brennusa (390 p.n.e.) ostrzegły gęsi. Gęś miała być także elementem herbu rodowego. "Prorocką" wymowę tego wersetu chcą ratować interpretacje, mówiące o symbolu obrony Rzymu, gdyż pp. Aleksander III zmagał się z aż czterema antypapieżami.
Oznajmienie (uzup. np. Ex... nomen derivat).


[10] Lux in ostio



[170]


Światło w drzwiach
Aluzja dźwiękowa do imienia pp. Lucjusza III, miejsca jego urodzenia (Lucca) i tytułu kardynalskiego w momencie wyboru (Kardynał-Biskup Ostii).
Zawiadomienie mianownikowe; "w drzwiach" bo nie powiedziano Ostia, lecz ostium w abl.


[11] Sus in cribro



[171]


Dzik w sicie
Aluzja do nazwiska pp. Urbana III (Crivelli) oraz do tej wersji herbu rodzinnego, na którym dwa dziki podtrzymują sito.
Zawiadomienie mianownikowe.


[12] Ensis Laurentii



[172]


Miecz Wawrzyńca
Aluzja do herbu pp. Grzegorza VIII, na którym widniał obnażony miecz, oraz do jego tytułu kardynalskiego związanego z kościołem św. Wawrzyńca.
Zawiadomienie mianownikowe.


[13] De schola exiet



[173]


Wyjdzie ze szkoły
Aluzja do nazwiska pp. Klemensa III (Scolari).
Zdanie proste; "wyjdzie" bo exiet to wariant fut. ex.: exierit.


[14] De rure bovensi



[174]


Ze wsi bydlęcej pochodzący
Aluzja do nazwiska pp. Celestyna III (Bobone).
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Homo de...), zob. [5]; "pochodzący" zob. [5].


[15] Comes signatus



[175]


Naznaczony hrabia
Aluzja do nazwiska pp. Innocentego III (Segni). Była to gałąź rodu Contich (Conti di Segni).
Zawiadomienie mianownikowe.


[16] Canonicus de latere



[176]


Kanonik ze strony
Aluzja do godności kanonika laterańskiego (basilica laterana = bazylika "na stronie", "z boku"), którą posiadał (obok wielu innych) pp. Honoriusz III przed swoim wyborem.
Zawiadomienie mianownikowe.


[17] Avis ostiensis



[177]


Ptak ostyjski
Aluzja do herbu pp. Grzegorza IX, na którym widniał orzeł, oraz do jego tytułu kardynalskiego (Kardynał-Biskup Ostii).
Zawiadomienie mianownikowe.


[18] Leo sabinus



[178]


Lew sabiński
Aluzja do herbu pp. Celestyna IV, na którym widniał lew, oraz do jego tytułu kardynalskiego (Kardynał-Biskup Sabiny).
Zawiadomienie mianownikowe.


[19] Comes laurentius



[179]


Hrabia wawrzyniec
Aluzja do rodu (hrabiów Lavagna) oraz tytułu kardynalskiego pp. Innocentego IV, związanego z kościołem św. Wawrzyńca.
Zawiadomienie mianownikowe.


[20] Signum ostiense



[180]


Znak ostyjski
Aluzja do nazwiska pp. Aleksandra IV (Conti-Segni) oraz do jego tytułu kardynalskiego (Kardynał-Biskup Ostii).
Zawiadomienie mianownikowe.


[21] Hierusalem Campaniae



[181]


Jerozolima Kampanii
Wskazanie na miejsce pochodzenia pp. Urbana IV (Kampania, dziś Champagne we Francji) oraz na urząd patriarchy Jerozolimy, który piastował przed wyborem.
Zawiadomienie mianownikowe.


[22] Draco depressus



[182]


Smok zgnieciony
Aluzja do herbu pp. Klemensa IV, o którym w XVI w. sądzono, że przedstawiał orła trzymającego smoka w pazurach. Herb ten jednak wyglądał inaczej: przedstawiał sześć lilii. "Prorocką" wymowę tego wersetu chcą ratować interpretacje, mówiące o symbolu walki z nepotyzmem, którą pp. Klemens IV zasłynął.
Zawiadomienie mianownikowe.


[23] Anguineus vir



[183]


Mąż wężowy
Aluzja do herbu pp. bł. Grzegorza X, o którym w XVI w. sądzono, że przedstawiał węża z dzieckiem w paszczy. Herb Viscontich jednak wyglądał wtedy całkowicie inaczej (jak ? nie wiadomo), węża przyjęli oni dopiero w XIV w. w związku z legendą rodową o wężu, który nie uczynił krzywdy (1323). Brak jest ratującej to "proroctwo" interpretacji symbolu, gdyż kojarzy się on bardzo źle, a dotyczy wybitnej pod każdym względem i w końcu wyniesionej na ołtarze osoby (do Martyrologium Rzym. wpisał go pp. Benedykt XIV, 1740-1758).
Zawiadomienie mianownikowe.


[24] Concionator Gallus



[184]


Kaznodzieja Gall
Aluzja do kraju pochodzenia pp. bł. Innocentego V (Francja) oraz do faktu, że był pierwszym dominikaninem na tronie papieskim ? a więc członkiem "zakonu kaznodziejskiego".
Zawiadomienie mianownikowe.


[25] Bonus comes



[185]


Dobry hrabia
Aluzja do arystokratycznego pochodzenia i nazwiska (Ottobono) pp. Hadrana V.
Zawiadomienie mianownikowe.


[26] Piscator tuscus



[186]


Rybak tuskijski
Aluzja do imienia chrzcielnego pp. Jana XXI (Piotr) oraz do tytułu kardynalskiego (Kardynał-Biskup Tusculum), łączącego go, poprzez historyczne centrum, z regionem Tuscia w pn. Lazio.
Zawiadomienie mianownikowe.


[27] Rosa composita



[187]


Róża uporządkowana
Aluzja do róży w herbie pp. Mikołaja III, oraz, być może, do aktu, którym rozsądzone zostały rozdzierające Kościół spory o interpretację zakonnego ubóstwa franciszkanów (bulla Exiit qui seminat 1279).
Zawiadomienie mianownikowe.


[28] Ex telonio liliacei Martini



[188]


Z kantoru celnego Marcina liliowego
Aluzja do funkcji skarbnika kapituły kościoła św. Marcina w Tours (Francja), którą pełnił pp. Marcin IV przed wyborem.
Oznajmienie (uzup. np. Cui nomen est ex... ).


[29] Ex rosa leonina



[189]


Z lwiej róży
Aluzja do herbu pp. Honoriusza IV, na którym widnieją dwa lwy trzymające różę.
Oznajmienie (uzup. np. Qui ex... notus est).


[30] Picus inter escas



[190]


Dzięcioł wśród jadła
Pp. Mikołaj IV pochodził z Lisciano w pobliżu Ascoli Piceno, do którego może nawiązywać "Picus". Był też pierwszym franciszkaninem na tronie papieskim (przeł. generalnym po św. Bonawenturze) i kontrast franciszkańskiego ubóstwa z dostatkiem dworu biskupa Rzymu, wówczas także dożywotniego senatora miasta, mógł stanowić źródło tej mało wyrazistej metafory.
Zawiadomienie mianownikowe.


[31] Ex eremo celsus



[191]


Wielkoduszny z pustelni
Aluzja do pustelniczego życia pp. św. Celestyna przed wyborem, oraz do jego bezprecedensowej abdykacji.
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Vir ex... ).


[32] Ex undarum benedictione



[192]


Z błogosławieństwa fal
Aluzja do herbu pp. Bonifacego VIII, na którym widniały dwa faliste skosy, oraz do jego imienia chrzcielnego (Benedetto).
Oznajmienie (uzup. np. Ex... noscitatus est).


[33] Concionator patareus



[193]


Kaznodzieja patareński
Aluzja do przynależności pp. bł. Benedykta IX do zakonu dominikanów ("kaznodziejskiego") i regionu urodzenia (Patara)
Zawiadomienie mianownikowe.


[34] De fessis aquitanicis



[194]


Od pasów akwitańskich
Aluzja do kraju pochodzenia i do pasów w herbie pp. Klemensa V.
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Eques de... ).


[35] De sutore Osseo



[195]


Od szewca Osse pochodzący
Aluzja do powszechnego w XVI w. mniemania o tym, że pp. Jan XXII był synem szewca o imieniu Osse. Dziś wiadomo na pewno tylko tyle, że pp. pochodził z rodziny mieszczańskiej w Cahors (Francja) i że była to rodzina majętna.
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Vir de... ), zob. [5]; "pochodzący" zob. [5].


[36] Corvus schismaticus



[195]


Kruk schizmatycki
Aluzja do włoskiej nazwy miejsca urodzenia antypp. Mikołaja V (Corbeira, Corbavio, późn. wł.: Corvaro).
Zawiadomienie mianownikowe.


[37] Frigidus abbas



[196]


Chłodny opat
Aluzja do godności opata, którą pp. Benedykt XII pełnił przed wyborem, oraz do nazwy opactwa, w którym sprawował władzę: Fontfroide (łac. Fontes Frigidi = Zimne Źródła) pod Narbonne.
Zawiadomienie mianownikowe.


[38] Ex rosa atrabensis



[197]


Z róży arrańskiej
Aluzja do sześciu róż w herbie pp. Klemensa VI oraz do biskupstwa w mieście Arras, które sprawował przed wyborem.
Oznajmienie (uzup. np. Ex... noscitur); "arrański" bo episcopus atrabensis = biskup arrański (miasta Arras).


[39] De montibus Pammachii



[198]


Z gór Pammachiusza
Aluzja do herbu pp. Innocentego VI (sześć wzgórz) oraz do jego tytułu kardynalskiego, związanego z kościołem św. Pammachiusza.
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Homo de... ).


[40] Gallus vicecomes



[199]


Gall wicehrabia
Aluzja do rodzinnego tytułu arystokratycznego i kraju pochodzenia pp. bł. Urbana V.
Zawiadomienie mianownikowe.


[41] Novus de Virgine forti



[200]


Nowy od silnej Dziewicy
Aluzja do nazwiska pp. Grzegorza XI (de Beaufort) oraz do jego tytułu kardynalskiego związanego z kościołem Santa Maria Nova.
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Vir novus de... ).


[42] De cruce apostolica



[201]


Od krzyża apostolskiego
Aluzja herbu anytpp. Klemensa VII, przedsta-wiającego krzyż, oraz do tytułu kardynalskiego związanego z kościołem 12 Apostołów.
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Vir de... )


[43] Luna Cosmediana



[202]
[203]
[204]
[205]


Księżyc Kosmediny
Aluzja do nazwiska antypp. Benedykta XIII (de Luna), do jego herbu, w którym był księżyc, oraz do tytułu kardynalskiego związanego z kościołem Santa Maria di Cosmedina.
Zawiadomienie mianownikowe.


[44] Schisma barchinonicum



[205]


Schizma barcelońska
Aluzja do jednego z dwóch antypp. ujętych jedynie w przypisie do watykańskich list pontyfikatów: Klemensa VIII, augustianina z Barcelony (1423-1429), wybranego przez grupkę współpracowników odciętego od świata i nie niepokojonego przez nikogo antypp. Benedykta XIII. Drugim z przeniesionych do przypisu był antypp. Benedykt XIV (1425-1430), którego tekst Malachiasza pomija, lecz pośrednio wskazuje na niego właśnie tutaj, słowem "schizma". Jego wybór był bowiem dziełem rozłamu w otoczeniu antypp. Benedykta XIII po śmierci pryncypała. Benedykt XIV stał się więc antypp. wobec antypp. Klemensa VIII. Prawdop. szybko zmarł, a jego imię i numer przyjęła jeszcze w 1425 r. druga osoba, także stojąca w opozycji wobec antypp. Klemensa VIII.
Zawiadomienie mianownikowe.


[45] De inferno praegnanti



[201]


Z piekła brzemiennego pochodzący
Aluzja do nazwiska pp. Urbana VI (Pregnani) oraz do miejsca urodzenia, zwanego wtedy lokalnie Inferno, obecnie w granicach Neapolu.
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Homo de... ); "pochodzący" zob. [5]).


[46] Cubus de mixtione



[202]


Sześcian od zmieszania
Aluzja do herbu pp. Bonifacego IX, na którym widniał skos wypełniony szachownicą białych i błękitnych kwadratów.
Zawiadomienie mianownikowe.


[47] De meliore sidere



[203]


Od lepszego ciała niebieskiego
Aluzja do nazwiska pp. Innocentego VII (Migliorati) oraz do komety w herbie.
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Homo de... ); "ciała niebieskiego" bo sidus ozn. przede wsz. grupę gwiazd lub obiekt na niebie, inaczej niż stella czy astrum, które ozn. przede wsz. gwiazdę, a potem grupę gwiazd i in.


[48] Nauta de ponte nigro



[204]


Żeglarz od czarnego mostu
Aluzja do miasta pochodzenia pp. Grzegorza XII (Wenecji) oraz do jednej z funkcji, które pełnił: biskupa komendatoryjnego Nigripontis.
Zawiadomienie mianownikowe.


[49] Flagellum solis



[204]


Bicz Słońca
Aluzja do herbu biskupiego antypp. Aleksandra V, przedstawiającego słońce, oraz do roli, jaką miał spełnić, w zażegnaniu Wielkiej Schizmy.
Zawiadomienie mianownikowe.


[50] Cervus sirenae



[204]


Jeleń syreny
Aluzja do syreny w herbie Neapolu, gdzie urodził się antypp. Jan XXIII, oraz do jego tytułu kardynalskiego, związanego z kościołem św. Eustachiusza, w którego herbie był samiec jelenia.
Zawiadomienie mianownikowe.


[51] Columna veli aurei



[205]


Kolumna zasłony złotej
Aluzja do nazwiska pp. Marcina V (Colonna) oraz do tytułu kardynalskiego związanego z kościołem w Velabro.
Zawiadomienie mianownikowe.


[52] Lupa coelestina



[206]


Wilczyca celestyńska
Aluzja do zakonu celestynów, do którego należał pp. Eugeniusz IV, oraz do powierzonego mu biskupstwa Sieny. Herb tego miasta przedstawia wilczycę.
Zawiadomienie mianownikowe.


[53] Amator crucis



[207]


Miłośnik krzyża
Aluzja do imienia chrzcielnego antypp. Feliksa V (Amadeus, VIII książę Sabaudii) oraz do rodowego herbu tych książąt, którym był biały krzyż na czerwonym polu.
Zawiadomienie mianownikowe.


[54] De modicitate lunae



[207]


Od małości Księżyca
Aluzja do diec. Luna, w której urodził się pp. Mikołaj V, oraz do jego niskiego stanu.
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Vir de... ).


[55] Bos pascens



[208]


Wół pasący
Aluzja do herbu pp. Kaliksta III, na którym widnieje wół, oraz do pasterskiej funkcji biskupa Rzymu.
Zawiadomienie mianownikowe.


[56] De capra et albergo



[209]


Od kozy i karczmy
Aluzja dźwiękowa do nazwisk kardynałów Capranica i Albergato, u których funkcję sekretarza pełnił pp. Pius II przed swoim wyborem.
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Vir de... ).


[57] De cervo et leone



[210]


Od jelenia i lwa
Aluzja do powierzonego pp. Pawłowi II biskupstwa Cervia oraz do tytułu kardynalskiego związanego z kościołem sw. Marka Ewangelisty, którego tradycyjnym symbolem jest lew.
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Vir de... ).


[58] Piscator minorita



[211]


Rybak minoryta
Aluzja do pochodzenia pp. Sykstusa IV, który był synem ubogiego rybaka spod Sawony i członkiem zakonu franciszkańskiego. Co ciekawe, neologizmy "minorita" i "minorites" na określenie franciszkanów nie funkcjonowały w jęz. łacińskim przed powstaniem tego zakonu, a O'Morgair, domniemany autor tekstu, zmarł 34 lata przed narodzinami Giovanniego Bernardone (św. Franciszka).
Zawiadomienie mianownikowe; "minoryta" bo neologizm łac. minorita wszedł do jęz. pol. Pochodzi od pełnej nazwy zakonu: Ordo Fratrum Minorum = Zakon Braci Mniejszych.


[59] Praecursor Siciliae



[212]


Poprzednik Sycylii
Aluzja do imienia chrzcielnego pp. Innocentego VIII (Giovanni Battista) oraz do długiego czasu spędzonego przed wyborem w Neapolu, na dworze królów sycylijskich (nie władających już wyspą, podległą królom Aragonii).
Zawiadomienie mianownikowe; "Poprzednik" mimo że "prekursor" wszedł do jęz. pol., bo tradycyjne określenie św. Jana Chrzciciela Praecursor Domini w jęz. pol. funkcjonuje jako "Poprzednik Pański".


[60] Bos albanus in portu



[213]


Wół albański w porcie
Aluzja do herbu pp. Aleksandra VI, na którym widnieje wół, oraz do jego tytułów kardynalskich związanych z diec. Albano i Porto.
Zawiadomienie mianownikowe.


[61] De parvo homine



[214]


Od małego człowieka
Aluzja do nazwiska przybranego przez pp. Piusa III (Piccolomini) ? przybrał je po wuju, pp. Piusie II.
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Homo de... ).


[62] Fructus jovis juvabit



[215]


Owoc jowiszowy pomoże
Aluzja do herbu pp. Juliusza II, w którym był dąb, drzewo święte Jowisza, naczelnego bóstwa w panteonie rzymskim. Aluzja heraldyczna, typowa dla I części proroctwa. "Pomoże" jest być może aluzją do nadzwyczajnych wysiłków pp. w celu wzmocnienia państwa kościelnego.
Zdanie proste.


[63] De craticula politiana



[216]


Od rusztu politiańskiego
Aluzja do imienia ojca pp. Leona X (Wawrzyńca Medyceusza, zw. Wspaniałym), którego święty patron, sławny męczennik, zginął pieczony żywcem na ruszcie. Angelo Politiano, wybitny i słynny w swoim czasie humanista, był wieloletnim nauczycielem i powiernikiem przyszłego pp. Nazwisko uczonego w formie przymiotnikowej tworzy drugą część tekstu.
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Puer de... ).


[64] Leo florentius



[217]


Lew florencki
Aluzja do nazwiska pp. Hadriana VI (Florens Dedel) oraz do lwów w jego herbie.
Zawiadomienie mianownikowe.


[65] Flos pilaei aegri



[218]


Kwiat chorej piłki
Aluzja do herbu pp. Klemensa VII przedsta-wiającego sześć piłek, z których jedna zawiera trzy lilie. Jest to wariant herbu Medyceuszy. "Chorej" bo zarówno heraldyka rodu, jak i nazwisko nawiązują do początków znaczenia i majątku Medicich jako aptekarzy i lekarzy.
Zawiadomienie mianownikowe.


[66] Hiacynthus medicorum



[219]


Hiacynt lekarzy
Aluzja do herbu pp. Pawła III, na którym jest sześć lilii, oraz do jego tytułu kardynalskiego, związanego z kościołem św.św. męczenników Kosmy i Damiana, z zawodu lekarzy.
Zawiadomienie mianownikowe.


[67] De corona montana



[220]


Od wieńca górskiego
Aluzja do herbu pp. Juliusza III, na którym widnieją trzy góry i dwa wieńce.
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Vir de... ).


[68] Frumentum floccidum



[221]


Zboże włókniste
Aluzja do herbu Marcelego II, na którym są kłosy z widocznymi włóknami.
Zawiadomienie mianownikowe.


[69] De fide Petri



[222]


Od wiary Piotra
Aluzja do imienia chrzcielnego pp. Pawła IV (Gianpietro).
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Pontifex de... ).


[70] Aesculapii pharmacum



[223]


Lekarstwo Eskulapa
Aluzja do herbu pp. Piusa IV, którym był herb Medyceuszy w identycznej formie, jak przy [65]. Aluzja akcentuje wyłącznie pochodzenie rodu i nazwiska "Medici" od lekarzy i aptekarzy.
Zawiadomienie mianownikowe; pharmacum należy do łaciny nieklasycznej, bo starożytna oddaje "lekarstwo" przez remedium, medicamentum i medicamen.


[71] Angelus nemorosus



[224]


Anioł lesisty
Aluzja do imienia zakonnego pp. św. Piusa V, które przyjął po wstąpieniu do dominikanów (Michele). "Lesisty" być może było aluzją do dawnego krajobrazu Lombardii, z której pp. pochodził.
Zawiadomienie mianownikowe.


[72] Medium corpus pilarum



[225]


Przerwane w połowie ciało piłek
Aluzja do dwóch herbów: pp. Grzegorza XIII, który miał w herbie smoka widocznego do połowy ciała, oraz do herbu Medyceuszy z sześcioma piłkami, jak w [65] i [70]. Pius IV, posiadacz tego znaku, mianował przyszłego pp. Grzegorza XIII kardynałem.
Zawiadomienie mianownikowe.


[73] Axis in medietate signi



[226]


Oś w połowie znaku
Aluzja do herbu pp. Sykstusa V, na którym skos przykrywa główny wizerunek.
Zawiadomienie mianownikowe.


[74] De rore coeli



[227]


Od rosy nieba
Aluzja do zwyczajów agrarnych okolicy Rossano w Kalabrii, gdzie pp. Urban VII był arcybiskupem. Kilka gatunków rosnących tam drzew dawało słodką wydzielinę, zbieraną przez autochtonów i nazywanych "manną" na wzór pokarmu z Księgi Wyjścia. Manna jako typ Wcielenia obrosła w olbrzymią literaturę, w której nazywana jest b. często "rosą z nieba".
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Vir de... ).


[75] Ex antiquitate urbis



[228]


Ze starożytności miasta
Aluzja, która miała wskazywać w trakcie dwumiesięcznego i pełnego walk frakcyjnych konklawe (1590) na kard. Simona Celli, biskupa Orvieto, zbudowanego przez Rzymian na gruzach zniszczonej Velzny Etrusków (łac. Volsinia) i nazywanego Volsinia Vetus (Stara Velzna) lub Urbs Vetus (Stare Miasto), by odróżnić ją od nowego miasta: Volsinia Nova (wł. Bolsena). "Starożytność miasta" do tego właśnie etruskiego ośrodka się odnosi. Pod koniec XVI w. liczył on sobie 2,5 tys. lat historii. Wybrany jednak został kard. Sfondrati (pp. Grzegorz XIV) z Mediolanu. Na to miasto i jego starożytność powołują się współczesne komentarze do proroctwa, szukające także sensu w łączeniu "antiquitas" z senatorami w rodzie pp. poprzez rdzeń wyrazu, wspólny z "senex" (łac. starzec). Od tego pontyfikatu zawiłość wykładni proroctw gwałtownie wzrasta, a kończy się nieprzerwany jak dotąd ciąg odniesień heraldycznych, geograficznych i genealogicznych. Kończą się też wszystkie aluzje do nazwisk, tytułów, zawodów i stanu ? po prostu kończą się dostępne autorowi (autorom) wiadomości historyczne. Następują teraz wyrażenia, które, aby powiązać je z kolejnymi papieżami, trzeba czasem, wg słów B. Chmielowskiego, "za łeb [do nich] przyciągać".
Oznajmienie (uzup. np. Qui ex... indicatus et creatus sit).


CZĘŚĆ "PROFETYCZNA"


[76] Pia civitas in bello



[229]


Pobożne miasto ogarnięte wojną
Pp. Innocenty IX. Współczesne interpretacje wskazują na urząd patriarchy Jerozolimy, który pełnił on przed wyborem. Dorzucić można też jego tytuł kardynalski związany z Czterema Ukoronowanymi Męczennikami, świętymi patronami cechu wolnych mularzy, których proces przekształcania we współczesną masonerię właśnie wtedy się rozpoczynał. Patrząc z perspektywy później przywołanego w kontekście oceny działań wolnomularstwa obrazu "miasta Bożego" i "miasta świata" (Leon XIII adapt. koncepcję augustyńską), można w miarę sensownie proroctwo w ten sposób wesprzeć.
Zawiadomienie mianownikowe.


[77] Crux Romulea



[230]


Krzyż rzymski
Pp. Klemens VIII. Za pontyfikatu tego papieża zginęli ukrzyżowani męczennicy japońscy. Spowiednikiem pp. był św. Filip Neri (Nereusz), założyciel Rzymskiego Oratorium Jezusa, z którego wyrosła Kongregacja Oratorium św. Filipa Neri (w Polsce księża ci zwani są "filipinami"). Interpretacje idą w kierunku skojarzeń słownych rzeczy "rzymskich" oraz "krzyża".
Zawiadomienie mianownikowe.


[78] Undosus Vir



[231]


Mąż falujący
Pp. Leon XI. Wskazanie na krótki pontyfikat to jedyna interpretacja w miarę bliska wymowie tekstu.
Zawiadomienie mianownikowe.


[79] Gens perversa



[232]


Ród podstępny
Pp. Paweł V. Wojna Gwelfów z Gibelinami jest wskazywana jako rozwiązanie tego motta, lecz był to najmniej istotny szczegół czasów i wydarzeń, w których zanurzony był ten pontyfikat. W Niemczech wybuchła wojna 30-letnia, katolików w Anglii podzieliła kwestia tekstu przysięgi składanej królowi, we Francji gallikanizm święcił tryumfy, a integralność państwa kościelnego zaczęła się kruszyć. Wskazanie na ogólną zawieruchę wokół spraw, którymi żył Kościół i sam papież, byłoby też zadowalającą interpretacją.
Zawiadomienie mianownikowe.


[80] In tribulatione pacis



[233]


W utrapieniu pokój
Pp. Grzegorz XV. Pierwszy na tronie papieskim człowiek wykształcony przez jezuitów. Lepiej od poprzednika ułożył stosunki z władcami Europy, a już jako nuncjusz z powodzeniem odbywał misje dyplomatyczne. Doraźne uspokojenie wrzenia dobrze odpowiada tekstowi proroctwa.
Zawiadomienie mianownikowe.


[81] Lilium et rosa



[234]


Lilia i róża
Pp. Urban VIII. Jeśli te kwiaty uznane zostaną, odpowiednio, za symbole Francji i Anglii, zaangażowanie papieża w sprawy tych państw bardzo dobrze zgadza się z tekstem.
Zawiadomienie mianownikowe.


[82] Jucunditas crucis



[235]


Przyjemność krzyża
Pp. Innocenty X. Interpretatorzy wskazują na wybór papieża w dzień święta Podwyższenia Krzyża Świętego (15 IX). Poza tym końca dobiegła wojna 30-letnia, która cofnęła cywilizacyjnie o 100 lat obszary, na ktorych ją toczono, trwała wojna Francji z Hiszpanią, Portugalia oderwała się od tej ostatniej, a Polskę zalał "potop szwedzki". Zapamiętałość, z jaką domy panujące Europy przelewały krew chrześcijan w wojnach o terytoria, może być także dobrą interpretacją.
Zawiadomienie mianownikowe.


[83] Montium custos



[236]


Strażnik gór
Pp. Aleksander VII. Jego herb ma w dwóch polach symbol góry. Na ten pontyfikat przypada początek sporów jansenistycznych, w których papież wystąpił zdecydowanie w obronie ortodoksji. Strzeżenie wiary na istotnym, jak później się okazało, odcinku, może pasować do proroctwa.
Zawiadomienie mianownikowe.


[84] Sydus olorum



[237]


Gwiazdozbiór łabędzi
Pp. Klemens IX. W XVII w. próbowano łączyć heraldykę rodzinną pp. z tym tekstem, lecz współcześnie jest to całkowicie wykluczone. Herb papieża posiada romby w czterech polach, a tekst pozostaje enigmą. Niektóre interpretacje sięgają po plotkę, jakoby podczas konklawe zajmował on pokój zwany "komnatą łabędzi". Można też dodać, że wybrany został w lecie (20 VI), a wtedy Deneb (alfa Cygni tj. najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze łabędzia) króluje w nocy na północnej półkuli, tworząc tzw. "trójkąt letni" z Wegą (alfa Lyrae) i Altairem (alfa Aquilae). Nic więcej z rzeczy w miarę sensownych nie pasuje do proroctwa, które w zamiarze miało być chyba heraldyczne.
Zawiadomienie mianownikowe.


[85] De flumine magno



[238]


Od wielkiej rzeki
Pp. Klemens X. Niezwykłe wylanie Tybru, odnotowane w Rzymie w lipcu 1590 r., łączą interpretatorzy z narodzinami tego pp. dnia 15 tamtego miesiąca i roku.
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Puer de... ).


[86] Belua insatiabilis



[239]


Nienasycony potwór
Pp. bł. Innocenty XI. Interpretacja heraldyczna chce widzieć raczej "dzikie zwięrzę" zamiast "potwora" i wskazuje na lwa i orła w herbie pp. Inna polega na mało sensownej zabawie nazwiskiem bliskiego doradcy pp., bez konsultacji z którym pp. rzadko cokolwiek ważnego robił i chce "nienasycenie" odnosić do pp., stwarzając tym samym problem, jak i dlaczego nazywać błogosławionego "potworem". W szerszym planie widać co innego: we Francji, której król, Ludwik XIV, dążył do wprowadzenia zasad gallikańskich, rozpętano rzezie hugenotów, co w zamyśle dworu miało przychylnie usposobić papieża, a dalszy konflikt doprowadził do wakatu 35 stolic biskupich, akcji militarnej i gotowości do ogłoszenia schizmy na wzór angielski. Tej obłąkanej logice na Zachodzie Europy towarzyszyło śmiertelne zagrożenie ze strony wielkiej wyprawy tureckiej na Wschodzie. Jej dowódca, Wielki Wezyr Kara Mustafa, zapowiadał, że zakończy wyprawę przerabiając bazylikę św. Piotra na stajnię dla swoich koni. Został rozbity pod Wiedniem w 1683 r. Nienasycenie Ludwika i Mustafy można sensownie do tego proroctwa przyporządkować.
Zawiadomienie mianownikowe.


[87] Poenitentia gloriosa



[240]


Pokuta chwalebna
Pp. Aleksander VIII. Hasło proroctwa można łączyć z nieznacznym załagodzeniem kwestii gallikańskiej. Ciekawsze jest jednak wskazanie na potępienie (7 XII 1690) 31 błędów jansenistycznych, w tym twierdzeń dotyczących pokuty. Także w kwestiach kwietyzmu i laksyzmu, związanych ogólnie z tą problematyką pp. był rzeczowym i skrupulatnym strażnikiem wiary.
Zawiadomienie mianownikowe.


[88] Rastrum in porta



[241]


Motyka w bramie
Pp. Innocenty XII. Interpretacje poszukują nowych, karkołomnych nieraz figur słownych, mających jakoby odkrywać nowe znaczenia enigmatycznego hasła związanego z tym pp. Żadna z nich nie jest zadowalająca. Hasło wydaje się sugerować szczegóły heraldyczne, jednak całkowicie rozmija się z herbem pp. (trzy dzbany). A tymczasem pp. Innocenty XII wprowadził wielkie porządki w gospodarce i administracji państwa kościelnego, przywrócił całkowitą bezstronność w sądach i u korzeni zlikwidował nepotyzm (dekret Romanum decet pontificem 22 VI 1692). Hasło proroctwa można do tego odnieść dość łatwo: motykę traktując jako symbol pracy porządkującej zastany nieład, a bramę przyjmując jako biblijny symbol władzy sądowej i prawa.
Zawiadomienie mianownikowe; rastrum w klas. łacinie znaczy też "hak", a w czasach nowożytnych przybrało wiele innych znaczeń; porta znaczy też "drzwi".


[89] Flores circumdati



[242]


Rozdane wokół kwiaty
Pp. Klemens XI. Herb miasta Urbino, z którego pochodził pp., przedstawiał wieniec z kwiatów. Pp. i jego otoczenie znali proroctwo, widniało ono nawet na rewersie monety bitej w okresie tego pontyfikatu. Polityczne klęski, katastrofy i kompromitacje pp. na pewno nie pasują do hasła. Zainteresowanie misjami katolickimi również, bo rozstrzygnięcie pp. doprowadziło do zamknięcia misji chińskich. Był natomiast dobroczyńcą nauki i sztuki, sponsorem badań archeologicznych i zaangażowanym opiekunem Biblioteki Watykańskiej. Ostatecznie przeciął ciągnące się od ponad pół wieku spory jansenistyczne i rozszerzył na cały Kościół święto Niepokalanego Poczęcia NMP. Długi pontyfikat pp. Klemensa XI można odnieść do proroctwa uznając kwiaty za symbol tego, co piękne i wzniosłe materialnie, intelektualnie i duchowo, cała reszta była bowiem w mniejszym lub większym stopniu porażką pp.
Zawiadomienie mianownikowe.


[90] De bona religione



[243]


Od dobrej religii
Pp. Innocenty XIII. Interpretacje proroctwa wskazują na pobożny i znaczący ród Contich, z których wywodził się pp.
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Vir de... ).


[91] Miles in bello



[244]


Żołnierz na wojnie
Pp. Benedykt XIII. Czas pokoju, w którym panował pp. każe interpretatorom szukać metaforycznego sensu dla tego hasła. Był to książę, który wyrzekł się swojego dziedzictwa; dominikanin, który przyjął biskupstwo Rzymu tylko na wyraźne polecenie generała zakonu; duszpasterz całkowicie pochłonięty wizytacjami, udzielaniem sakramentów i katechizacją. Żył też jak ubogi zakonnik, ostro krytykując wystawny i idący za zmianami mód salonowych styl życia kardynałów. Walka ze zbytkiem i próżnością panującymi w kurii podawana jest jako sens proroctwa.
Zawiadomienie mianownikowe.


[92] Columna excelsa



[245]


Wyniosła kolumna
Pp. Klemens XII. Interpretatorzy napotykają spore trudności w kwestii hasła, które określa tego pp. Za jego pontyfikatu postępował gwałtownie upadek autorytetu papieży na arenie międzynarodowej. Działalność Klemensa XII była albo całkowicie ignorowana, albo wynikała z przymusu stosowanego przez mocarstwa. We własnym państwie podjął energiczne reformy gospodarcze, lecz reforma podatków, emisja papierowego pieniądza oraz wysiłki na rzecz rozwoju handlu i przemysłu ugrzęzły w skorumpowanej administracji. Surowe osądzenie koterii, która opanowała kurię za rządów poprzednika oraz nałożenie na katolików najsurowszej kary kościelnej za wstąpienie do masonerii dopełnia obrazu zdecydowania i bezkompromisowości, z jaką pp. chciał działać. Tymczasem rządy europejskie go lekceważyły, korupcja zżerała jego własne państwo, a katolicy wstępowali do lóż masońskich ignorując zakaz, co było też powodem ponawiania go przez wszystkich następnych biskupów Rzymu. Dodatkowo, pp. po dwóch latach swojego pontyfikatu utracił wzrok. Osamotnienie i bezsilność w połączeniu z przenikliwością i bezkompromisowością sądu może pasować do obrazu malowanego przez proroctwo.
Zawiadomienie mianownikowe.


[93] Animal rurale



[246]


Zwierzę wiejskie
Pp. Benedykt XIV. Interpretacje proroctwa chcą w nim widzieć "harującego jak wół" pp., co odpowiada jego licznym działaniom i wielkiej energii. Był człowiekiem wykształconym, na wskroś nowoczesnym, lubianym, szanowanym, przedsiębiorczym, uczciwym i pojednawczym. Zyskał powszechny szacunek, a jego przystępność, dowcip i otwartość stały się nieomal legendą. Do ciężkiej pracy dołożyć można więc także prostolinijność, co już składa się w obraz odpowiadający metaforze. Zamiast tych dwóch można też wskazać na najczęściej i najgłośniej podkreślaną wielką kulturę tego pp. ? w każdym jej wymiarze. Termin desygnujący to pojęcie wywodzi się wprost z czynności, jaką była... uprawa roli (łac. colo, -ere, colui, cultum).
Zawiadomienie mianownikowe.


[94] Rosa Umbriae



[247]


Róża Umbrii
Pp. Klemens XIII. Nie pochodził z Umbrii, nie miał róży w herbie. Interpretacje idą w kierunku wskazania na dużą liczbę franciszkanów wyniesionych na ołtarze przez tego pp., a zakon ten wywodził się właśnie z Umbrii. Był to jednak szczegół tego pontyfikatu, zdominowanego przez szantaż rodów burbońskich w kwestii jezuitów, któremu pp. nie chciał ulec.
Zawiadomienie mianownikowe.


[95] Ursus velox



[248]


Szybki niedźwiedź
Pp. Klemens XIV. Pontyfikat zdominowany przez sprawę jezuitów. Pp. natychmiast po wyborze obiecał Burbonom szybkie zakończenie sprawy, lecz licząc na jakiś kompromis zwlekał, co doprowadziło do ultimatum, zapowiadającego utworzenie we wszystkich monarchiach tej rodziny kościołów państwowych, jeśli pp. nie rozwiąże zakonu i nie zrobi tego zaraz. Likwidacja jezuitów 16 VIII 1773 spowodowała załamanie szkolnictwa katolickiego w Europie i spustoszenia na misjach. Cios wymierzony w zakon i całą jego pracę uchronił jednak Kościół przed ciosem o daleko większej sile niszczącej. Paradoks pośpiechu i ociężałości, zwinności i potężnej siły, szybkości i ciężkiej wagi, zbudowany przez hasło proroctwa, być może da się jakoś do tej sytuacji dopasować.
Zawiadomienie mianownikowe.


[96] Peregrinus apostolicus



[249]


Pielgrzym apostolski
Pp. Pius VI. Interpretacje proroctwa wskazują na podróż pp. do Wiednia (1782) i późniejszą tułaczkę, w charakterze więźnia, od Florencji, przez Turyn, Alpy, do Briançon i Walencji, gdzie zmarł, przetrzymywany w cytadeli. Poza tym dość klarownym wyjaśnieniem warto dodać, że koniec tego pontyfikatu był w przekonaniu współczesnych końcem papiestwa i oznaczał faktyczne zniszczenie i likwidację Stolicy Ap. Za tego pontyfikatu zlikwidowano także państwo polskie ? tak samo "ostatecznie". Stolica Ap. była obsadzona na nowo już po niecałym roku, zaś z Polski, po latach odrodzonej, wyszedł pp., który słowom "pielgrzym apostolski" nadał nową definicję.
Zawiadomienie mianownikowe.


[97] Aquila rapax



[250]


Drapieżny orzeł
Pp. Pius VII. Spędził osiem lat w niewoli jako więzień cesarza Francuzów. Proroctwo ma odnosić się do cesarskiego orła i do zagarnięcia przez Bonapartego państwa kościelnego.
Zawiadomienie mianownikowe.


[98] Canis et coluber



[251]


Pies i wąż
Pp. Leon XII. Polityka zeszła na dalszy plan w czasie tego pontyfikatu, podstawowe znaczenie dla pp. miała odnowa religijna i nieustanna walka z błędami. Interpretacje proroctwa akcentują pozytywne cechy symbolizowane przez zwierzęta wymienione w haśle: czujność (pies) oraz roztropność (wąż).
Zawiadomienie mianownikowe; łac. coluber ozn. węża niejadowitego.


[99] Vir religiosus



[252]


Mąż religijny
Pp. Pius VIII. Imię, które jest przymiotnikiem znaczącym "pobożny", bywa wskazywane razem z religijnością całej rodziny pp. jako interpretacja hasła. Proroctwo identyfikujące pp. jako człowieka oddanego religii zakrawa na żart w epoce współczesnej, bo każdy z pp. po 1800 r. takim właśnie był. Pius VIII podjął jednak jako pierwszy próbę analizy przyczyn załamania się religijności w czasach współczesnych (encyklika Traditi humilitati, 1829).
Zawiadomienie mianownikowe.


[100] De balneis hetruriae



[253]


Od kąpieli Etrurii
Pp. Grzegorz XVI. Opat kamedułów San Michele di Murano (Wenecja). Proroctwo bardzo łatwo daje się powiązać z zakonem, w którym całe dorosłe życie spędził pp. przed swoim wyborem: ta wspólnota eremitów powstała w pocz. XI w. w odludnym miejscu nazwanym Campo di Maldoli (później: Camaldoli, stąd nazwa) położonym na obszarze Etrurii, obok Arretium (dziś: Arezzo) dawnego etruskiego "lucumonium" tj. jednego z 12 miast-rezydencji królewskich. W okolicy każdego z takich ośrodków nietrudno znaleźć historyczne miejsca kąpieli i ruiny łaźni, które należą do dobrze zachowanych i łatwych w identyfikacji pozostałości po tej cywilizacji. Pod Arezzo znajduje się oczywiście coś takiego: etruskie, później rzymskie "Balneum Aureum". Proroctwo nawiązuje zatem do ziemi Etrusków i do jej pospolicie kojarzonych zabytków materialnych. Nie wskazuje miejsca, lecz wymienia region, z którego biorą początek wszystkie kongregacje kamedulskie i odwrotnie niż w przypadku "Róży Umbrii" [94] wiąże się w ten sposób z osobistą drogą życiową pp.
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Eremita de... ).


[101] Crux de cruce



[254]


Krzyż z krzyża
Pp. bł. Pius IX. Najdłuższy pontyfikat w historii, zakończony w izolacji po utracie państwa kościelnego i niezliczonych wprost atakach na Kościół oraz wszystko, co z Kościołem związane. Jedna z interpretacji mówi o herbie rodziny sabaudzkiej (krzyż) i udręce papieża (krzyż jako jej metafora). Jednak likwidacja państwa kościelnego i zjednoczenie Włoch przez władców Sabaudii (1870) należy z dzisiejszej perspektywy do największych dobrodziejstw, jakie Kościół otrzymał za sprawą władców świeckich. Był to przełom porównywalny tylko z dziełem Konstantyna Wielkiego (Edykt Mediolański 313) i mimowolnym, lecz nie mniej znaczącym aktem cesarza Karakalli (Constitutio Antoniana 212).
Zawiadomienie mianownikowe.


[102] Lumen in coelo



[255]


Światło na niebie
Pp. Leon XIII. Najczęściej interpretacje hasła wskazują na kometę widoczną na herbie pp. Warto jednak zauważyć, że Leon XIII, pierwszy od 1100 lat papież bez państwa kościelnego, zdobył dla Stolicy Ap. prestiż i autorytet, jakiego nie zaznała ona od stuleci. Doszło także do olbrzymiej ekspansji katolicyzmu poza Europą i pierwszego zwrócenia się do chrześcijan nie-katolików jako "braci odłączonych". Wraz z tym pontyfikatem zaczęła się całkowicie nowa epoka w dziejach Kościoła. Biskup Rzymu zaczął być ponownie postrzegany jako reprezentat innego porządku niż ziemski.
Zawiadomienie mianownikowe.


[103] Ignis ardens



[256]


Ogień płonący
Pp. św. Pius X. Hasło ma się odnosić do zaangażowania papieża w duchową i religijną odnowę Kościoła. Broniąc zaciekle ortodoksji na forum zewnętrznym i wewnętrznym przeprowadził gruntowną reformę i odnowę.
Zawiadomienie mianownikowe.


[104] Religio depopulata



[257]


Religia spustoszona
Pp. Benedykt XV. Wielkie wzajemne mordowanie się chrześcijan w czasie I wojny światowej to jednogłośnie i bez zastrzeżeń wskazywany sens hasła dla tego pontyfikatu.
Zawiadomienie mianownikowe.


[105] Fides intrepida



[258]


Wiara nieustraszona
Pp. Pius XI. Papież, który bezpośrednio przygotował Kościół na spotkanie z systemami totalitarnymi XX w. i bezprecedensową w dziejach skalą zbrodni i zniszczeń, które przyniosły. Rzeczą równie ważną, co jego radykalna ocena zła faszyzmu i komunizmu, był konsekwentnie realizowany plan wyzwolenia społecznych sił Kościoła i włączenia go w obieg współczesnego życia. Pp. ten zakończył okres "defensywy" Kościoła wobec przemian epoki współczesnej. Tekst proroctwa pasuje tu bardzo dobrze.
Zawiadomienie mianownikowe.


[106] Pastor angelicus



[259]


Pasterz anielski
Pp. Pius XII. Proroctwo ponownie odpowiada wszystkiemu, co stanowiło centrum uwagi pp.: Kościół i jego życie, formacja religijna, liturgia, znajomość Pisma Świętego odpowiadająca możliwościom współczesnej wiedzy, nauka, życie modlitwy. W świetle powojennej zgrozy, z jaką przyjęto wiedzę o przemysłowym ludo-bójstwie zorganizowanym przez hitlerowskie Niemcy, jego potępienia eksterminacji ludzi z powodów rasowych krytykowano jako niewystarczające. Oskarżenia o bierność lub wręcz sympatię dla ludobójców nie mają jednak oparcia w faktach, a chłodny i wyważony język potępień jest charakterystyczny dla wszystkich wystąpień publicznych Stolicy Ap.
Zawiadomienie mianownikowe.


[107] Pastor et nauta



[260]


Pasterz i żeglarz
Pp. bł. Jan XXIII. Interpretatorzy nie mają trudności z wyjaśnieniem tego hasła. Pp. chciał być bez wątpienia "pasterzem całego świata" i według tego pragnienia przeorientował cały Kościół, zwołując Sobór Watykański II, a potem czuwając nad jego pracami do śmierci. "Żeglaż", występujący już w [48], tak samo oznacza tu Wenecję, której patriarchą pp. był przed swoim wyborem.
Zawiadomienie mianownikowe.


[108] Flos florum



[261]


Kwiat ponad wszystkie kwiaty
Pp. Paweł VI. Proroctwo odnoszone jest do herbu pp., na którym są trzy białe lilie. Nie można jednak pominąć aspektu symbolicznego: w świetle historii był to jeden z największych papieży współczesności ? pp., który uchronił Kościół od całkowitego rozkładu, jakim groziły nieoczekiwane następstwa nowatorskiej formuły soboru rozpoczętego przez bł. Jana XXIII. Paweł VI sobór dokończył, przeprowadzając następnie Kościół przez okres niewiarygodnego zamętu, w którym zakwestionowane zostało od podstaw całe nauczanie, cała praktyka i wszelkie zasoby doświadczenia Kościoła na wszystkich polach życia i działania, we wszystkich formach i wszelkich przejawach.
Zawiadomienie mianownikowe; "ponad wszystkie kwiaty" bo gen. auct. wyraża superlatywę, np. Canticus Canticorum = Pieśń nad Pieśniami.


[109] De medietate Lunae



[262]


Od połowy Księżyca
Pp. Jan Paweł I. Krótki, 34-dniowy pontyfikat to zasadniczy wątek interpretacji tego proroctwa. Wskazuje się najczęściej na fakt, że pp. wybrany został w 2 kwadrze księżyca i w tejże kwadrze zmarł. Inne wyjaśnienie wskazuje na diec. Belluno, w której urodził się przyszły papież.
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Pontifex de...)


[110] De labore Solis



[263]


Od pracy Słońca
Pp. Jan Paweł II. Często przytaczany jest fakt częściowego zaćmienia Słońca w dniu narodzin Karola Wojtyły (18 V 1920). W szerszym planie dzieło, którego się podjął, można określić jako mozolną, lecz konsekwentną pracę nad likwidacją "posoborowego szoku", którego doznał Kościół za pontyfikatu Pawła VI: przetworzenie od podstaw i ponowne przedstawienie całego nauczania, całej praktyki i wszelkich zasobów doświadczenia Kościoła na wszystkich polach życia i działania, we wszystkich formach i wszelkich przejawach. Takie globalne podsumowanie dziejowych dokonań Kościoła, w połączeniu ze 104 podróżami apostolskimi daje obraz pracy ożywczej i niestrudzonej, co koresponduje z hasłem proroctwa.
Zawiadomienie określnikowe (uzup. np. Vir de...)


[111] Gloria olivae



[264]


Chwała oliwki
Już znaleziono sposób, jak "przyłożyć" to hasło do osoby Benedykta XVI, a ściślej ? do imienia, jakie wybrał kard. Joseph Ratzinger. Interpretatorzy wskazują na to, że jednym z zakonów św. Benedykta byli Oliwetanie, noszący białe habity. Założył ich szlachcic sjeneński, św. Bernard Tolomei. W 1313 r., w wieku 40 lat, będąc u szczytu kariery życiowej, wycofał się z życia publicznego i z dwoma towarzyszami osiadł w Akkonie, 20 km na południe od Sjeny, by tam wieść życie pustelnicze. Wkrótce wspólnota się rozrosła, a w 1324 r. papież Jan XXII zatwierdził zakon na regule św. Benedykta, z różnicą w sposobie wybierania i sprawowania władzy ? te przepisy oliwetanie wzięli z reguł zakonów żebraczych, przyjmując kadencyjność funkcji. Miejsce pierwszego klasztoru nazwano "Górą Oliwną" (Monte Oliveto, dzisiaj: Monte Oliveto Maggiore) z powodu rosnących tam oliwek i z powodu nabożeństwa zakonników do męki Pańskiej i modlitwy Jezusa w Ogrodzie Oliwnym.
Zawiadomienie mianownikowe.


NOTA KOŃCOWA


In persecutione extrema
S.R.E. sedebit Petrus Romanus,
qui pascet oves in multis tribulationibus:
quibus transactis civitas septicollis diruetur, & Iudex tremendus iudicabit populum suum. Finis.






W czasie prześladowania ostatecznego
w Ś[więtym] R[zymskim] K[ościele]
zasiadać będzie Piotr Rzymski,
który paść będzie owce wśród wielu udręk:
podczas jego rządów miasto siedmiogóre zostanie zniszczone, a Sędzia straszny będzie sądził swój lud. Koniec.
Nota końcowa zawiera wypowiedź wiary o eschatologicznym spełnieniu misji Kościoła, akcentując koniec doczesnego porządku i ukazując postać, która uosabia wszystkich biskupów Rzymu.
Zdanie wielokrotnie złożone.

http://iluminaci.pl/proroctwa/przepowiednia-malachiasza