Co to jest gawęda szlachecka?

Co to jest gawęda szlachecka?

Gawęda szlachecka – odmiana prozy niefabularnej, wywodząca się z gawędy, której najpełniejszy rozwój przypada na I poł. XIX wieku. Gawęda szlachecka składała się z obrazków lub szkiców obyczajowych, połączonych postacią narratora, wywodzącego się ze środowiska szlacheckiego i będącego typowym jego reprezentantem. Miała swobodną kompozycję, zawierała liczne dygresje, mogła nie respektować chronologicznej kolejności wydarzeń[1], charakteryzowała się obecnością elementów typowych dla mowy potocznej. Gawęda szlachecka przedstawiała wydarzenia i postacie z okresu historii Polski pomiędzy połową XVII a początkiem XIX wieku. Opowiadała o znanych postaciach tego okresu (często pojawiali się np. Karol Stanisław Radziwiłł Panie Kochanku i Mikołaj Potocki) lub typowych elementach ówczesnego szlacheckiego życia, np. o sejmikach, szlacheckiej edukacji, sporach sąsiedzkich lub służbie wojskowej. Wydarzenia oświetlone były z perspektywy psychiki narratora, typowego przedstawiciela środowiska szlacheckiego, zazwyczaj charakteryzującego się przywiązaniem do tradycji i etosu szlacheckiego, poglądami konserwatywnymi i niechęcią wobec tego, co zagraniczne i nowe.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Gaw%C4%99da_szlachecka

Gawęda szlachecka wyłoniła się z kultury sarmackiej i występuje jedynie w literaturze polskiej, najpełniejszy jej rozkwit przypadł na I poł. XIX wieku. Rozwój i tworzenie tego gatunku wiąże się z poszukiwaniami narodowej tradycji literackiej. Kształtowana była na wzór opowiadania ustnego. Odznaczała się brakiem konturów kompozycyjnych, swobodą w prowadzeniu wątków, powtórzeniami, licznymi zwrotami do słuchaczy, występowaniem gestów fonicznych itp. Te właściwości głównie oddziaływały także na utwory poetyckie. Opowiadały o życiu szlacheckim, codziennym, towarzyskim i dworskim;
http://www.nowoczesnapolska.org.pl/wolontariat/index.php?title=Gaw%C4%99da_szlachecka