gregoro
Odpowiedzi: 5189
Wiarygodność: 86% |
Kochana Ciociu,
W liście tym opiszę ci jak się spędza święta Bożego Narodzenia w Polsce.
Boże Narodzenie to święta najbardziej oczekiwane i jedne z najważniejszych w polskiej tradycji. Spędzamy je w gronie rodziny i najbliższych przyjaciół. Poprzedza je Adwent – czas radosnego oczekiwania na przyjście Jezusa na świat. Okres ten zaczyna się w niedzielę przypadającą między 29 listopada a 3 grudnia, po uroczystości Chrystusa Króla.
W Polsce święta Bożego Narodzenia rozpoczyna już Wigilia. Samo słowo „wigilia” wywodzi się z języka łacińskiego i oznacza „czuwanie” poprzedzający święto. W Polsce Wigilia Bożego narodzenia na stałe weszła do tradycji w XVIII wieku. W wielu krajach nie ma takiego znaczenia, jak u nas. Podobnie jak w Polsce, Wigilię obchodzi się jedynie na Litwie, w Czechach i na Słowacji. Jednym z dawnych zwyczajów, którego przestrzegano w dniu wigilijnym, był zakaz szycia, przędzenia i tkania.
Do kolacji wigilijnej zasiadamy z zapadnięciem zmroku, w momencie pokazania się na niebie pierwszej gwiazdy przypominającej tę, która doprowadziła trzech Mędrców do betlejemskiej szopki. Zaczynamy od podzielenia się opłatkiem i złożenia sobie życzeń. Staropolskie opłatki były różnokolorowe, obecnie są białe i ozdobnie wytłaczane. Łamanie się opłatkiem następowało po przeczytaniu Ewangelii o Narodzeniu Pańskim. Tradycja ta pochodzi od zwyczaju tzw. eulogiów: w pierwszych wiekach chrześcijaństwa wierni przynosili do świątyni chleby. Kapłan błogosławił je, a po mszy św. część z nich pierwsi chrześcijanie zabierali do domów i dzielili między tych, którzy nie mogli przyjść na nabożeństwo.
Nieodłącznym elementem Bożego Narodzenia jest śpiewanie kolęd. Słowo „kolęda" wywodzi się od słowa, jakim Rzymianie nazywali początek każdego miesiąca: „calendae”. Z upływem czasu kolędą zwano już nie tylko pieśń na Boże Narodzenie, ale także zwyczaj chodzenia po domach z życzeniami świąteczno-noworocznymi, jak również odwiedzanie przez kapłana parafian w ich domach.
Podczas świąt w każdym polskim domu dekoruje się choinkę. Jest to jedna z najmłodszych tradycji wigilijnych. Dawniej w domach gościła „jodłka", czyli wierzchołek sosny lub jodły zawieszony u pułapu. Drzewko to chroniło mieszkańców od złych mocy. Choinka dotarła do Polski dopiero około XIX wieku z Niemiec. Początkowo przyjęta została na Pomorzu, Warmii i Mazurach oraz Śląsku. Na pozostałych terenach Polski choinki pojawiały się sporadycznie. Pierwszymi dekoracjami na choinkach były jabłka, ciasteczka piernikowe, cukierki oraz świeczki.
Tradycja obdarowywania bliskich prezentami podczas świąt wywodzi się z rzymskich Saturnaliów. Dawniej zwyczaj nazywano Gwiazdką, ponieważ upominki wręczano, gdy na niebie zauważono pierwszą gwiazdę, utożsamianą z Gwiazdą Betlejemską.
Powszechnie znanym w Polsce zwyczajem jest pozostawianie wolnego miejsca przy stole wigilijnym. Miejsce to przeznaczone jest dla przypadkowego gościa, którego traktuje się podczas tego wyjątkowego dnia jak członka rodziny. Wolne miejsce przy stole może oznaczać również osobę, która zmarła. Okazujemy w ten sposób nieustanną pamięć o niej.
Do tradycji wigilijnej zapisał się również zwyczaj zasiadania do stołu parzystej liczby osób. Nieparzysta liczba wróżyła dla jednego z domowników nieszczęście. Jeżeli jedna osoba pozostawała bez pary, w bogatszych domach zapraszano do stołu służbę, w biedniejszych zaś np. żebraka. Do wieczerzy zasiadano według wieku i hierarchii, aby „w takiej kolejności schodzić z tego świata".
Zachował się także zwyczaj wkładania siana pod obrus na stole, przy którym będzie spożywana kolacja wigilijna. Sianko przypomina ubóstwo groty betlejemskiej i Maryi, która tuż po narodzinach złożyła Chrystusa na sianie w żłobie.
Potrawy podawane na wigilijną kolację zawsze są postne. Jadłospis zależy od regionu i tradycji rodzinnych, ale na wigilijnym stole powinny znaleźć się wszystkie płody ziemi. Dań powinno być dwanaście. Każdego należy spróbować, co zapewni szczęście przez cały rok i zagwarantuje, że nie zabraknie któregoś podczas następnej wieczerzy wigilijnej. Do najczęściej podawanych potraw należą: barszcz z uszkami (wymiennie w niektórych regionach Polski z białym żurem lub zupą grzybową), ryby (przeważnie karp), kapusta z grochem, pierogi z kapustą, paszteciki z grzybami, kluski z makiem, cukrem i miodem, kompot z suszonych owoców, kulebiak i kutia (pochodzące z tradycji wschodniej). Na Kaszubach najbardziej popularne były zupa owocowa, zupa rybna, ryż z jagodami, grzyby smażone, ciasto drożdżowe lub piernik. Główną atrakcją był duży talerz słodyczy, który dostawali wszyscy: gospodarze, dzieci i służba.
Po wieczerzy wigilijnej całe rodziny udają się na Pasterkę, czyli mszę św. odprawianą o północy z 24 na 25 grudnia. Upamiętnia ona oczekiwanie i modlitwę pasterzy zmierzających do Betlejem. Według tradycji co najmniej jedna osoba z każdej rodziny musiała wziąć udział w uroczystej mszy. W drodze do kościoła panny i kawalerowie wróżyli sobie szczęście w miłości z kołków w płocie.
Pozdrawiam,
Gregoroo
http://www.wrotapomorza.pl/pl/wizytowka/unikalne_pomorze/tradycje/polskie_boze_narodzenie |